strona główna

Prawo

Nowelizacja Prawa łowieckiego zaskarżona do TK

Nowelizacja Prawa łowieckiego zaskarżona do TK
Maj 22 15:45 2018 Wydrukuj

Zgodnie z zapowiedziami, które padały z mównicy sejmowej w toku procedowania nowelizacji Prawa łowieckiego, posłowie Bartosz Józwiak (Kukiz’15) oraz Urszula Pasławska (PSL-UED) zdołali uzyskać wymagane poparcie i przygotować wniosek zaskarżający do Trybunału Konstytucyjnego część zapisów ustawy z 22 marca 2018 r. Został on złożony 21 maja br. Jako przedmiot kontroli wskazano pięć artykułów wprowadzonych nowelizacją do Prawa łowieckiego oraz jeden zmieniający ustawę o broni i amunicji.
 

 
Szkolenie ptaków łowczych i psów myśliwskich
Jedną z głównych konsekwencji zmiany Prawa łowieckiego było wyłączenie szkolenia psów myśliwskich (oraz organizowania sprawdzianów ich pracy) i ptaków łowczych z katalogu działań uprawniających do płoszenia, chwytania, przetrzymywania, ranienia i zabijania zwierzyny. Posłowie wnioskujący o stwierdzenie niezgodności tej regulacji z ustawą zasadniczą zarzucili, że złamano konstytucyjne zobowiązanie do przestrzegania prawa międzynarodowego oraz pierwszeństwa ratyfikowanych umów międzynarodowych przed ustawami krajowymi. W uzasadnieniu czytamy: „(…) zakaz układania psów i ptaków łowczych oznacza de facto koniec tradycji sokolnictwa w Polsce, mimo że Polska sama umieściła sokolnictwo na liście niematerialnego dziedzictwa i zobowiązała się zapewnić mu ochronę. Art. 1 ust. 3 ustawy stoi w całkowitej kontrze, do ochrony sokolnictwa jako »żywej tradycji«, gdyż stwarza podstawy do całkowitego jego wytępienia”.
 
Autorzy wniosku wskazali też na praktyczne aspekty zmienionego brzmienia art. 1. Zauważają, że ograniczenia w układaniu psów myśliwskich mogą wpłynąć na etyczną stronę działalności łowieckiej, sparaliżować uzyskiwanie uprawnień hodowlanych dla wybranych ras myśliwskich i zmniejszyć efektywność polowania. Nie pozwalają one także na realizację zapisów rozporządzenia w sprawie wykonywania polowania i znakowania tusz, które nakłada na myśliwych obowiązek posiadania dobrze ułożonych czworonogów.
 
(Niezgodność art. 1 ust. 3 ustawy z art. 9 Konstytucji RP oraz art. 91 ust. 2 Konstytucji RP w związku z art. 11 i art. 13 Konwencji UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego)
 
Wybór łowczego krajowego przez ministra środowiska
Nowelizacja wprowadziła nowy sposób powoływania przewodniczącego oraz członków Zarządu Głównego PZŁ. Te czynności będzie przeprowadzać minister właściwy ds. środowiska. W przypadku łowczego krajowego ma dokonać wyboru spośród trzech kandydatów zaproponowanych przez NRŁ. Natomiast członkowie Zarządu Głównego zaczną być powoływani na wniosek przewodniczącego tego organu.
 
Zdaniem wnioskodawców zarówno bezpośrednia podległość łowczego krajowego, jak i uzależnienie od woli ministra składu Zarządu Głównego są niezgodne z Konstytucją RP, ponieważ pozbawiają samorządności organizację społeczną. Posłowie odwołują się tu do orzeczenia TK z 6 listopada 2012 r., w myśl którego w PZŁ dominuje aspekt publicznoprawny, a sam Związek wykazuje wiele cech samorządu. Jego władz nie powinna więc narzucać władza ani wykonawcza, ani ustawodawcza. Żaden akt prawny nie daje możliwości powoływania władz samorządu organom państwa.
 
Autorzy wniosku podkreślają również całkowitą eliminację udziału czynnika społecznego w pracy i kontroli pracy PZŁ – okręgowe rady łowieckie zlikwidowano, a wpływ NRŁ pozostał iluzoryczny. Dowodzą wreszcie, że powoływanie łowczego krajowego przez ministra środowiska nie znajduje odzwierciedlenia w polskim systemie prawnym. Analogiczny do PZŁ, powołany odrębną ustawą Polski Czerwony Krzyż nie ma organów powoływanych przez ministra. Posłowie zauważają także, że ich zdaniem przepisy dezubekizacyjne prowadzą do wystarczających zmian personalnych w zrzeszeniu.
 
(Niezgodność art. 1 ust. 12 z art. 58 w związku z art. 2 Konstytucji RP)
 
Odpowiedzialność PZŁ za zobowiązania kół łowieckich
W myśl nowych regulacji pokrycie roszczeń z tytułu szkód łowieckich w przypadku likwidacji koła łowieckiego lub niedotrzymania przez nie 30-dniowego terminu wypłaty rekompensat spada na PZŁ z możliwością postępowania regresowego – w pierwszym przypadku do członków zarządu koła, w drugim zaś do koła łowieckiego. Takie rozwiązanie narusza swobody obywatelskie oraz ogranicza wolność zrzeszania się (zniechęca do zasiadania w zarządach kół), a przejmowanie zobowiązań jednego podmiotu przez drugi to przejaw stosowania odpowiedzialności zbiorowej, która „nie jest dopuszczalna w demokratycznym państwie prawnym urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej”.
 
(Niezgodność art. 1 ust. 12 ustawy z art. 58 w związku z art. 2 Konstytucji RP)
 
Zakaz udziału dzieci w polowaniach
We wniosku czytamy, że wprowadzenie zakazu wykonywania polowania w obecności lub przy udziale dzieci do 18. roku życia narusza prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami (z uwzględnieniem stopnia dojrzałości dziecka, wolności jego sumienia i wyznania oraz jego przekonań), a także prawa dzieci do ich prywatności. Ponadto jest sprzeczne z zasadami proporcjonalności ograniczeń wolności i praw oraz równości wobec prawa. Ten zakaz łamie również Konwencję o prawach dziecka, która mówi, że to rodzice ponoszą główną odpowiedzialność za jego wychowanie i rozwój. Ingeruje on także w chronioną sferę życia prywatnego dziecka.
 
Wnioskodawcy w obszerny sposób uzasadnili niezgodność tego zapisu z Konstytucją RP. Dla kontrastu wskazali m.in. regulacje innych ustaw, które pozwalają małoletnim na dokonywanie czynności i działań o większym możliwym wpływie na zdrowie i życie oraz majątek niż udział w polowaniach lub obecność na nich. Zwrócili też uwagę, że żaden z organów ustawodawczych (sejm i senat) ani rzecznik praw dziecka nie przeprowadzili jakichkolwiek konsultacji z dziećmi w związku z wprowadzanymi zmianami, które mocno ingerują w życie rodzinne, co również jest konstytucyjnym wymogiem (obowiązek wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka).
 
(Niezgodność art. 1 ust. 19 ustawy z art. 48 ust. 1 Konstytucji RP i z art. 72 ust. 3 Konstytucji RP w związku z art. 31, art. 32 oraz art. 47 Konstytucji RP)
 
Szacowanie szkód łowieckich
W proces likwidacji szkód łowieckich zaangażowano przedstawicieli gminy bez zapewnienia im udziału w dochodach publicznych proporcjonalnych do nowo przypisanych zadań. Tymczasem zgodnie z Konstytucją RP zmiana zadań lub kompetencji jednostek samorządu terytorialnego może następować wyłącznie po zagwarantowaniu środków na ich realizację. Wnioskodawcy oszacowali liczbę szkód zgłaszanych do gmin na 100 tys. Ustawodawca nie przewidział na ich obsługę środków finansowych ani nie uwzględnił konieczności zwiększenia kadry. Nie uregulował również kwestii udziału sołtysa i ewentualnej odpłatności za jego pracę podczas szacowania szkód.
 
(Niezgodność art. 1 ust. 22 ustawy z art. 167 Konstytucji RP)
 
Obowiązek okresowych badań myśliwych
W toku nowelizacji Prawa łowieckiego senat wprowadził zmianę ustawy o broni i amunicji, która nakłada na osoby mające pozwolenie na broń wydane do celów łowieckich obowiązek przedstawiania raz na pięć lat orzeczenia lekarskiego i psychologicznego właściwemu organowi policji. Ten zapis w nieuzasadniony sposób łamie zasady równości wobec prawa, a także zakaz dyskryminacji (z uwagi na to, że taki obowiązek nie dotyka osób posiadających pozwolenie na broń w celach innych niż ochrona osobista oraz ochrona osób i mienia, tj. sportowych, rekonstrukcji historycznych czy kolekcjonerskich). Pozostaje to również niezgodne z konstytucyjną zasadą proporcjonalności – jak czytamy we wniosku, takie uregulowanie nie jest konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej albo wolności i praw innych osób.
 
Zdaniem grupy posłów naruszono też prawo do decydowania o życiu osobistym myśliwych, ponieważ wprowadzony przepis ma utrudnić wielu z nich polowanie, a więc wpłynąć na sposób spędzania wolnego czasu oraz rozwijanie zainteresowań.
 
Wskazano wreszcie na niezgodność w zakresie postępowania legislacyjnego. Przypomnijmy, że zmianę wprowadzono poprawką senatu (na wniosek senator Jadwigi Rotnickiej z PO), po czym sejm (który wcześniej tę zmianę odrzucił) przyjął ją na posiedzeniu 22 marca br. Tymczasem – jak podnoszą posłowie – w orzeczeniu TK z 23 listopada 1993 r. stwierdzono, że „poprawki Senatu mają wyraźnie ograniczony zakres. (…) dotyczyć (…) muszą wprost materii, która była przedmiotem regulacji w tym tekście, który został przekazany Senatowi”.
 
(Niezgodność art. 4 ustawy z art. 31 ust. 1, art. 32 oraz art. 47 Konstytucji RP, a także w zakresie postępowania legislacyjnego z art. 7, art. 118 ust. 1, art. 119 oraz art. 121 Konstytucji RP)
 
Red., Fot. ADP

wszystkie artykuły

Przeczytaj również

dodaj komentarz

0 komentarzy

Napisz komentarz

Uwaga! Aby dodać komentarz, musisz posiadać konto w serwisie braclowiecka.pl oraz być zalogowanym.