strona główna

Prawo

Rozporządzenie szkodowe wkrótce wejdzie w życie

Rozporządzenie szkodowe nie weszło w życie
Kwiecień 18 23:14 2019 Wydrukuj

Wraz z rozpoczęciem nowego sezonu łowieckiego (1 kwietnia br.) miało wejść w życie długo zapowiadane rozporządzenie ministra środowiska (wydane w porozumieniu z ministrem rolnictwa i rozwoju wsi) ws. szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych. Niestety, choć pojawiło się w kalendarium publikacji aktów prawnych Rządowego Centrum Legislacji (a zatem musiało zostać podpisane przez ministrów środowiska i rolnictwa), to z niewyjaśnionych powodów z niego zniknęło. Wróciło na listę dopiero w tym tygodniu, a najpóźniejsza data jego ogłoszenia to 26 kwietnia. Jakich rozwiązań możemy się spodziewać po rozporządzeniu, które wkrótce wejdzie w życie (zgodnie z treścią projektu stanie się to następnego dnia po dniu ogłoszenia)? 

 
Zgłoszenia elektroniczne
W myśl zapisów dokumentu przekazanego do komisji prawniczej, a datowanego na 25 lutego br., wniosek o szacowanie szkody łowieckiej musi zostać złożony przez poszkodowanego w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie 3 dni od momentu jej stwierdzenia. Od tej reguły są dwa wyjątki. W sadach na zgłoszenie przewidziano 14 dni od dnia powstania szkody. Ginie przy tym dotychczasowy obowiązek podania zarazem liczby uszkodzonych drzew. Na łąkach i pastwiskach zaś, jeżeli szkoda wystąpiła poza okresem wegetacyjnym, to należy ją zgłosić w terminie umożliwiającym oszacowanie wielkości strat przed doprowadzeniem uszkodzonego obszaru do stanu pierwotnego, zanim rozpocznie się wegetacja. Zarządcy oraz dzierżawcy obwodów łowieckich (także zarządy województw i LP w przypadku szkód niepodlegających odpowiedzialności myśliwych) o terminie oględzin i szacowania ostatecznego będą mogli informować poszkodowanych i reprezentantów WODR-ów, którzy po nowelizacji Prawa łowieckiego z czerwca ub.r. zastąpili sołtysów w składzie komisji szacujących, pisemnie, e-mailem lub SMS-em. Taka droga komunikacji ma obowiązywać również w procedurze odwoławczej realizowanej przez nadleśnictwa.
 
Pięciostopniowe stan i jakość upraw
Wśród nowych rozwiązań znalazła się też ocena stanu i jakości upraw, a także jakości płodów rolnych w pięciostopniowej skali (1 odpowiada ocenie bardzo złej, 5 – bardzo dobrej). Stan upraw powinien uwzględniać wykonane zabiegi agrotechniczne oraz anomalie rozwojowe spowodowane przez czynniki niezależne od poszkodowanego, zwłaszcza warunki atmosferyczne. O tym, jaka będzie jakość upraw, zdecydują natomiast potencjalne możliwości plonowania zależnie od danej fazy rozwoju roślin oraz przy istniejących w danym sezonie wegetacyjnym warunkach środowiskowych i klimatycznych. Z kolei jakość płodu rolnego należy oceniać po cechach zewnętrznych, szczególnie wielkości, barwie, kształcie i zapachu oraz stanie sanitarnym, w tym występowaniu śladów żerowania szkodników owadzich.
 
Powierzchnia z drona
W projekcie rozporządzenia ściśle zdefiniowano także, w jaki sposób można określać powierzchnię uprawy oraz jej uszkodzonej części. Do katalogu dopuszczalnych metod mających w założeniu przyspieszyć prace zespołu szacującego zaliczono:
  • pomiar taśmą mierniczą, kołem pomiarowym, dalmierzem nitkowym lub dalmierzem laserowym;
  • wykorzystanie zawartych w ewidencji gruntów i budynków danych dotyczących pola powierzchni działki ewidencyjnej;
  • użycie odbiorników globalnych systemów nawigacji satelitarnej (GNSS);
  • wykorzystanie danych zawartych w systemach informacji przestrzennej (GIS);
  • opieranie się na zdjęciach wykonanych z bezzałogowych statków powietrznych (dronów).
Sprecyzowano także, na jakiej podstawie należy określać plon z 1 ha (również w razie braku możliwości oceny na gruncie), oraz ustalono sposób szacunkowego pomiaru masy płodu rolnego i stwierdzonego ubytku, który powstał w wyniku aktywności zwierząt łownych.
 
Jednostki zbożowe
W przypadku plonu z użytków zielonych, które nie występują w obrocie rynkowym w regionie powstania szkody, ich wartość ustala się na podstawie określonych w załączniku do rozporządzenia współczynników służących do przeliczania plonu na jednostki zbożowe. Przyjęte wartości są zgodne z Kodeksem dobrej praktyki rolniczej. Zmieniono także przedziały czasowe i procentową wysokość odszkodowania przysługującego w wyniku szacowania ostatecznego upraw wymagających zaorania. Wygląda to następująco: do 30 kwietnia należy wypłacić 30% kwoty obliczonej, w okresie od 1 maja do 25 maja – 50%, po 26 maja zaś – 85%. Jako plon z 1 ha przyjmuje się w takim wypadku średni plon obliczony dla danego województwa na podstawie danych zawartych w ostatnich trzech rocznikach statystycznych „Wyniki produkcji roślinnej”, opublikowanych na stronie podmiotowej Głównego Urzędu Statystycznego.
 
W projekcie rozporządzenia podkreślono jednocześnie, że nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania uwzględnia się również w przypadku łąk i pastwisk. Zastrzeżono przy tym, że należy je ustalać indywidualnie dla każdej uprawy.
 
Pomocnik zespołu szacującego i uprawy wieloletnie
Ustalono ponadto, że zespół szacujący może skorzystać z pomocy osoby trzeciej przy wykonywaniu czynności związanych z szacowaniem szkody, w szczególności przy pomiarach. Pomocnik nie jest jednak członkiem zespołu i nie ma wpływu na formalny przebieg procesu szacowania.
 
Odniesiono się także do szkód w uprawach wieloletnich, np. wierzby czy miskantu. Będą one podlegać szacowaniu zgodnie z ogólnymi zasadami ustalonymi dla pozostałych upraw i płodów rolnych. Szacowanie ostateczne szkody i określenie wysokości odszkodowania odbędą się jak w przypadku upraw rolnych przed terminem zbioru uprawy, jednak ma tutaj funkcjonować wydłużony cykl plonowania. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia, takie rozwiązanie jest korzystne dla poszkodowanych rolników.
 
Zgodnie z delegacją znowelizowanego Prawa łowieckiego rozporządzenie ws. szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne powinno wejść w życie 1 października ub.r. Ten termin nie został jednak dotrzymany, a Ministerstwo Środowiska w związku z brakiem obowiązującej regulacji sugerowało posiłkowanie się przepisami z 2010 r. We właśnie podpisanym dokumencie ustalono, że w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się nowe przepisy, przy czym zachowują ważność czynności wykonane przed tym dniem.

Aktualizacja: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw 26 kwietnia br. i weszło w życie z dniem następnym. Jego treść nieznacznie się różni od omówionej poniżej na podstawie projektu z 25 lutego br. Zrezygnowano m.in. z odrębnego terminu składania wniosku o szacowanie szkód w sadach, który miał wynosić 14 dni od ich powstania (wobec tego obowiązuje termin 3 dni od stwierdzenia szkody). Ponadto istotnie rozbudowano i uszczegółowiono katalog uprawianych roślin do przeliczania plonu na jednostki zbożowe. Sprecyzowano również, że do wyliczenia z zastosowaniem jednostek zbożowych wartości plonu z użytków, które nie występują w obrocie rynkowym w rejonie powstania szkody, będzie brana pod uwagę średnia cena pszenicy konsumpcyjnej.
 
Red., Fot. Anette/Fotolia
 
Ocenę rozwiązań zawartych w projekcie rozporządzenia ministra środowiska ws. szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych z 25 lutego br. przedstawia Rafał Będkowski w artykule „Nowe nie znaczy lepsze” na łamach majowej BŁ, która trafiła do sprzedaży 26 kwietnia.​

wszystkie artykuły

Przeczytaj również

dodaj komentarz

0 komentarzy

Napisz komentarz

Uwaga! Aby dodać komentarz, musisz posiadać konto w serwisie braclowiecka.pl oraz być zalogowanym.