Sprawozdania finansowe do 30 września, ale bez walnych zgromadzeń

Wrzesień 09 13:42 2020 Wydrukuj

7 września koła łowieckie zostały sparaliżowane komunikatem, w którym Zarząd Główny PZŁ wskazał, że koła łowieckie muszą do 30 września zorganizować walne zgromadzenia w celu zatwierdzenia sprawozdań finansowych za 2019 rok. Zważywszy na wynikający ze Statutu PZŁ 21-dniowy termin na zwołanie walnego zgromadzenia, musiałoby to nastąpić najpóźniej do 9 września br.
        
Na samym wstępie należy z zaskoczeniem odnotować, że centralny organ zrzeszenia zdecydował się przedstawić takie stanowisko na dwa dni przed upływem terminu, nie bacząc na to, że zgodnie z § 46 ust. 2 i 4 Statutu PZŁ zwołanie posiedzenia zarządu koła w celu zwołania walnego zgromadzenia wymaga tego, by o terminie zebrania powiadomić wszystkich członków zarządu co najmniej dwa dni wcześniej. Brak spełnienia tego warunku wyklucza podejmowanie uchwał. Dodajmy też, że wspomniana w komunikacie data 30 września wypada w środku tygodnia, co samo przez się oznacza problem z uzyskaniem na walnym zgromadzeniu niezbędnego kworum.
        
Działanie Zarządu Głównego PZŁ zaskakuje tym bardziej, że dla kół łowieckich było oczywiste, iż tradycyjny termin zwoływania walnych zgromadzeń w pierwszym półroczu wynikał właśnie z obowiązków rachunkowych, a nie Statutu PZŁ, który ogranicza się do stwierdzenia, że zwyczajne walne zgromadzenie ma się odbywać raz w roku (§ 38). Od kluczowego organu zarządzającego można chyba oczekiwać, że wobec zmian przepisów rachunkowych, które nastąpiły w tym roku w związku z epidemią, będzie czuwał nad interesami członków organizacji i przypomni im o spoczywających na nich obowiązkach z odpowiednim wyprzedzeniem, a nie w ostatnim momencie. Wszak nic nie stało na przeszkodzie, aby podobny komunikat został opublikowany w lipcu lub sierpniu, co dałoby czas na spokojne przygotowanie obrad.
        
Abstrahując jednak od uwag organizacyjnych, warto bliżej się przyjrzeć merytorycznej treści komunikatu, którego autor z niewiadomych powodów nie zdecydował się wskazać dokładnych podstaw prawnych swojego stanowiska. Tymczasem, wnikając w tę materię, należy podnieść istotną kwestię: o ile nie ma wątpliwości, że sprawozdanie finansowe koła łowieckiego musi zostać w tym roku złożone do końca września, o tyle ustawa o rachunkowości wcale nie wymaga jego zatwierdzenia przez walne zgromadzenie. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 1 pkt 7 tej ustawy przez pojęcie organ zatwierdzający rozumie się organ, który zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności jest uprawniony do zatwierdzania sprawozdania finansowego jednostki. Przeniósłszy się na grunt ustawy Prawo łowieckie oraz Statutu PZŁ zauważymy, że żaden z tych aktów prawnych nie przyznaje walnemu zgromadzeniu koła kompetencji do zatwierdzania sprawozdań finansowych koła. W § 36 pkt 7 Statutu PZŁ, co prawda, wspomina się o rozpatrywaniu i zatwierdzaniu sprawozdań, ale dotyczy to wyłącznie sprawozdań z działalności zarządu koła i wykonania budżetu, a to nie to samo co sprawozdania finansowe koła.
        
Niezasadne jest przy tym posiłkowanie się przepisami ustawy Prawo o stowarzyszeniach, na gruncie której przyjmuje się, że sprawozdania finansowe stowarzyszeń podlegają zatwierdzeniu przez walne zgromadzenia tych organizacji. Takie uprawnienie jest odczytywane z art. 11 zd. 2 – przewiduje on, że w sprawach, w których statut nie określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie uchwał należy do walnego zebrania członków. Nie stanowi to jednak zasady bezwzględnie obowiązującej i nie ma przeszkód, aby te kompetencje zostały przekazane przez statut stowarzyszenia innemu organowi. Co jednak istotniejsze, koła łowieckie nie są stowarzyszeniami, a zawarte w art. 35 ust. 3 Prawa łowieckiego odesłanie do zasad gospodarki finansowej stowarzyszeń dotyczy Polskiego Związku Łowieckiego jako organizacji, a nie jej członków. Ponadto z przepisu wynika, że chodzi w nim o samą gospodarkę finansową, a nie o sięganie do przepisów, które regulują kompetencje organów stowarzyszeń.
        
Ponieważ przepisy łowieckie nie przyznają walnym zgromadzeniom uprawnienia do zatwierdzania sprawozdań finansowych kół, a taka kompetencja nie wynika również z żadnego domniemania prawnego, nic nie stoi na przeszkodzie, aby sprawozdanie finansowe koła zatwierdził inny jego organ, którym może być zarówno zarząd, jak i komisja rewizyjna. Warto w tym miejscu wspomnieć, że w fundacji, w której działa tylko zarząd, to właśnie on sporządza i przyjmuje sprawozdanie finansowe. Z kolei w stowarzyszeniach rejestrowych często się praktykuje rozwiązanie polegające na tym, że zarząd stowarzyszenia sporządza sprawozdanie finansowe, a komisja rewizyjna je zatwierdza. Bywa także, że to zarząd stowarzyszenia sporządza i zatwierdza sprawozdanie finansowe (komisja rewizyjna zaś tylko je opiniuje). Oznacza to, że nie ma konieczności zwoływania na gwałt walnych zgromadzeń. 
 
Miłosz Kościelniak-Marszał, Michał Dryndos (biuro rachunkowe OFI-Detal w Kielcach), Fot. szczepank/Adobe Stock